Od nove godine država po novim pravilima prikuplja porez na nepokretnost. Opštine i gradovi sami biraju visinu poreza, ali im je određen limit. Stopa za domaćinstva ne smije preći 0,20, za proizvodne objekte – 0,10 odsto. Poreska uprava po novom još nije krenula u naplatu, ostao je rep iz prošle godine.
“Mi smo već u januaru, evo u prvih dvadeset dana naplatili 508 hiljada maraka. Ide kontinuitet. Još se uvijek naplaćuju one obaveze koje su bile do 31.12. Dosta ljudi je eto možda zaboravilo, propustilo i možda nisu imali novčanih sredstava”, objašnjava Velimir Kukobat, pomoćnik direktora sektora za upravljanje naplatom poreza.
Novim zakonom teret procjene vrijednosti nepokretnosti prebačen je sa Poreske uprave na lokalne zajednice. Gradonačelnici i načelnici dužni su da procjene dostave do kraja januara, uz visinu poreza do zakonski dozvoljenog limita. Neki već sada znaju da će, po ovom osnovu, u kasi imati isto novca kao i lani.
“Što se tiče poreske stupe u odnosu 2015 i 2016. godina ona ostaje nepromijenjena”, kaže Momir Šarenac, načelnik Odjeljenja za finasije grada Trebinje.
Dok je za Trebinje stopa ostala 0,10 odsto, u Banjaluci će biti duplo veća. Ni prijedorski gradski oci ne mijenjaju taktiku. Od građana će naplaćivati stopu od 0,18 odsto, baš kao i prošle godine. Bez obzira što nemaju baš pozitivnu ocjenu za dosadašnju naplatu ovog poreza.
“Mislim da je to resurs, to je 100% prihod opštine i mislim da ima dealeko većih mogućnosti da opština ubere tu vrstu prihoda nego što je bilo do sada. – Na primjer? – Pa na primjer, imamo ogroman obuhvat onih koji nisu prijavili porez na imovinu a takođe i onih koji to ne plaćaju i već, kažem, dvije, tri godine ima ih dosta pritužbi, žalbi koje poreska još nije riješila”, objašnjava Biljana Malbašić, načelnik Odjeljenja za finansije grada Prijedora.
Republika Srpska je u evropskom vrhu po stepenu vlasništva nekretnina tako da bi ovaj porez trebalo da bude jedan od izdašnijih. Pošto to u praksi uglavnom nije slučaj, poreska uprava i sa novim zakonskim rješenjem prijeti prinudnom naplatom. Za one sa praznim džepovima, banalučki ekonomista Goran Radivojac predlaže recept sa zapada.
” Mi imamo tu dosta zarobljenog mrtvog kapitala koji bi trebalo aktivirati na način da onaj koji ne može da podnese toliko poresko opterećenje liši se vlasništva nad dijelom nekretnina pa uloži u nešto drugo: u školovanje djece, u penziono osiguranje, zdravstveno ili šta god”, kaže Goran Radivojac, ekonomski analitičar.
Ako ništa, građanima je ostavljena mogućnost da porez plate u dvije rate. Prva ističe 30. juna i već tada svi će morati da plate više od pola ukupnog poreza. Drugi dio moraće da inkasiraju najkasnije do 30. septembra.
